Branża cementowa pracuje nad technologiami zagospodarowania CO2, dzięki którym jego obieg w produkcji będzie jeszcze bardziej zamknięty, dodatkowo ograniczając emisję do atmosfery. Obecnie wyróżniamy trzy kierunki, mające na celu zredukowanie ilości dwutlenku węgla. Pierwszym z nich jest CCU (Carbon Capture and Usage), czyli wychwytywanie i wykorzystanie CO2 np. do produkcji cementu. CCS (CO2 Capture and Storage) to z kolei wychwytywanie i naturalne przechowywanie dwutlenku węgla w ziemi. Obie te technologie łączy CCUS (Carbon Capture, Utilisation and Storage) - obejmująca wychwytywanie, wykorzystanie i magazynowanie CO2.
Polscy prekursorzy
Technologia CCUS zostanie zastosowana w Cementowni Górażdże, gdzie powstanie instalacja wykorzystująca technikę wychwytywania CO2 z gazów spalinowych po procesie spalania. Realizacja inwestycji stanowi element europejskiego projektu ACCSESS, koordynowanego przez firmę Sintef Energi AS z Norwegii i skupiającego 18 partnerów przemysłowych oraz organizacji badawczych, a jego łączna wartość wynosi 18 mln euro - z czego 15 mln euro stanowi dofinansowanie w ramach unijnego programu Horyzont 2020. Realizacja projektu rozpoczęła się w maju 2021 r. i jest przewidziana na 48 miesięcy.
Uruchomienie instalacji na terenie Cementowni Górażdże w Polsce jest pierwszym z planowanych kroków. W kolejnym zostanie wykonane szczegółowe studium w celu zbadania optymalnej integracji działającej już jednostki wychwytywania CO2 w zakładzie w Hanowerze, co pozwoli określić dobre praktyki w tym zakresie. Trzeci etap projektu będzie stanowić stworzenie ram prawnych i organizacyjnych dla efektywnego systemu transportu dwutlenku węgla z Europy kontynentalnej do miejsc magazynowania znajdujących się na Morzu Północnym - wspólnego projektu gigantów naftowych i gazowych: Equinor, Shell i TotalEnergies.
Pierwsza zeroemisyjna cementownia
Realizowany przez Lafarge Polska innowacyjny projekt Go4ECOPlanet w Cementowni Kujawy pozwoli wychwycić 100% emisji CO2. Zakład stanie się tym samym jedną z pierwszych na świecie oraz pierwszą w Polsce zeroemisyjną cementownią. Część środków na realizację inwestycji pochodzi z funduszy Unii Europejskiej. Lafarge oraz Innovation Fund podpisali umowę na dofinansowanie projektu w wysokości 228 mln euro. Łączna kwota kosztów poniesionych przez 10 lat to 380 mln euro, z czego 265 mln euro stanowią koszty inwestycyjne (CAPEX).
Uruchomienie instalacji planowane jest na 2027 r. W pierwszym etapie, po wychwyceniu dwutlenek węgla zostanie skroplony i przetransportowane koleją do punktu przeładunkowego w porcie morskim, a stamtąd statkami będzie dostarczane na Morze Północne, gdzie zostanie wtłoczone do wyeksploatowanego pola naftowego w celu trwałego magazynowania.
Z kolei Dyckerhoff w najbliższych latach skupi się na rozwiązaniach polegających na zagospodarowaniu CO2 poprzez włączenie go w reakcję z wodorem, czego produktem będzie metan, mogący znaleźć zastosowanie w transporcie czy ciepłownictwie. Firma bada także możliwość wychwytywania, skraplania, transportu i wtłaczania CO2 do nieczynnych kopalni. Centrum Energetyki AGH, na zlecenie Stowarzyszenia Producentów Cementu, zrealizowało natomiast program badawczy możliwości wychwytywania CO2 w cementowniach, a następnie jego przesyłania i magazynowania.
